Günümüzdeki modern boksun temelini atan pugilizm, kökenlerini Latince “pugnus” kelimesinden almıştır, ki bu kelime “yumruk” anlamına gelir. Pugilizm, çıplak ellerle yapılan ve özellikle İngiltere ve Avrupa’da popüler olan bir dövüş sanatıdır. Pugilizm, modern boksta görülen pek çok taktik ve hareketin temelini atmıştır, ancak modern boksun sıkı kurallarına tabi olmadığı için bazı farklılıklar taşır.
Bu farklılıklardan biri de eldivenlerin kullanılmamasıdır. Eldivenlerin olmayışı, savaşçıların gard alma şekillerini bile etkilemiştir; kol biraz daha önde ve baş biraz daha geride olacak şekilde pozisyon alınırdı. Bu, yüzünüzü rakibin yumruklarının etkilerinden korumanın bir yoluydu.
Pugilizmin Kökeni ve Anlamı Temel Yumruk Hareketleri
Jab: Bu, doğrudan öne doğru yapılan bir yumruk hareketidir. Hız ve etkili bir sokak dövüşü için temel öneme sahiptir.
Uppercut: Bildiğimiz aparkat olarak da adlandırılan bu harekette, yumruk alttan yukarı doğru rakibin çenesine vurulur.
Cross: Rakibin çenesine sağ veya soldan kanca atar gibi yarı dairesel bir hareketle momentum kazanarak vurulan bu yumruk, kroşe veya hook punch olarak da bilinir.
Hammer Punch: Bu yumruk genellikle rakibin kroşesini karşılamak veya gard almak için kullanılır. Kol, arkaya itilirken öne doğru atılarak, elin altıyla rakibin ensesine doğru bir vuruş yapılır. Adını, çekiçle vurur gibi yapıldığından alır.
Hay Maker: Bu, kroşenin momentum kazanması için guard alınan kolün aşağı indirilmesi ve güç toplanarak vurulduğu bir yumruk hareketidir.
Blind Swing: Rakibin yaptığı jab hamlesini aşağı doğru hamle yaparak savuştururken, çenesine doğru doğrudan vuruş yapılmasını içerir.
Old Bare Knucking: Rakibin boynunu gard alınan kol ile sıkıştırarak, diğer kol ile yüze vurulan bir tekniktir. Ancak rakip, dirsek atarak bu durumdan kurtulmaya çalışabilir.
Yumruk hareketlerinin yanı sıra, dirsek hareketleri de mevcuttur. Bu, gard alınan kolun yardımıyla rakibin vuruşunu engelleyen dirsek hareketleri içerir. Dirsek aparkatı, rakibin alt kısmında kullanılırken, dirsek çekiç vuruşu, rakibin üst kısmında kullanılır. Ancak, bu tür hareketlerin kullanımı rakibin boğazına darbe alma riskini içerir.
Tarihsel Gelişim ve İsim Kökeni
Pugilizmin kökeni Latince’den gelir, ancak Yunan mitolojisinin bazı kısımlarında “pygmachia” adı altında “yumruk dövüşü” anlamına gelen terimlerin kullanıldığı bilinir. Bu tür dövüşler ayrıca Nubia ve Mısır gibi uygarlıklarda da antik Yunan metinlerinde bahsedilen dövüşlerin bir parçasıydı. Ancak, antik dönemlerde modern anlamda pugilizm tekniğinin ne kadar gelişmiş olduğu hala bilinmemektedir.
Modern anlamda pugilizm tekniklerinin ortaya çıktığı yer olarak kabul edilen yer ise 17. yüzyılda İngiltere ve İrlanda’dır. Bu dönemde, bazı müsabaka kuralları belirlenerek sokak dövüşlerinden ayrılmaya başlandı. Örneğin, yere düşen rakibe vurulmama kuralı getirildi.
Ringin Kökeni ve Pugilizm Şampiyonları
Pugilizm, “ring” olarak adlandırılan müsabaka alanlarında yapılan dövüşlerle özdeşleşti. Ringler, etrafında çember şeklinde bir boşluk bırakarak savaşçıların toplandığı yerler haline geldi.
Boks kelimesi ise Yunanca “pyx” kelimesinden türetilmiştir, bu kelime “yumruk” anlamına gelir. Pugilizm, modern anlamdaki eldivenli boksun atasıdır. Bilinen en eski boks haberi, 1681 yılında “Protestant Mercury” adlı bir gazetede yer aldı. Bu haber, Albemarle Dükü’nün ayakçısı ile bir kasabanın arasında geçen sokak müsabakasına ilişkindi. Bu tarihten itibaren insanlar boks müsabakaları için bahis oynamaya başladı ve dövüşçülerin etrafında bir çember oluşturarak toplandılar. Bu, müsabakaların yapıldığı yerlere “ring” adını verdi.
En eski pugilizm şampiyonlarından biri James Figg‘dir ve 1719’dan 1730 yılına kadar bu unvanı taşımıştır. Diğer ünlü pugilizm şampiyonları arasında Jack Broughton, Elizabeth Wilkinson, Daniel Mendoza, Jem Belcher, Hen Pearce, John Gully, Tom Cribb, Tom Spring, Jem Ward, James Burke, William Bendigo Thompson, Ben Caunt, William Perry, Tom Sayers ve Jem Mace bulunur.
Pugilizm, boksa giden yolun temellerini atmış ve modern boksta kullanılan pek çok tekniği şekillendirmiştir. İngiltere ve Avrupa’da gelişen bu dövüş stili, bokseverlerin bugün keyifle izlediği modern boksun temelini oluşturmuştur.